Launamaður

Launamenn á aldrinum 18-70 ára eiga rétt á atvinnuleysisbótum að því tilskildu að þeir hafi áunnið sér tryggingarétt og uppfylli eftirfarandi skilyrði:

• séu í virkri atvinnuleit,
• séu búsettir og staddir hér á landi,
• hafa heimild til að ráða sig til vinnu hér á landi án takmarkana,
• hefur verið launamaður á ávinnslutímabili, 
• leggur fram vottorð fyrrverandi vinnuveitanda og vottorð frá skóla þegar það á við,
• hefur verið í atvinnuleit samfellt í þrjá virka daga frá því að umsókn um atvinnuleysisbætur barst Vinnumálastofnun.

Launamaður er hver sá sem vinnur launuð störf í annarra þjónustu í a.m.k. 25% starfshlutfalli í hverjum mánuði og greitt er tryggingagjald vegna starfsins samkvæmt lögum um tryggingagjald.

Launamaður telst að fullu tryggður eftir að hafa starfað samfellt á síðustu 12 mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnleysisbætur til Vinnumálastofnunar.

Launamaður, sem starfað hefur skemur en 12 mánuði en lengur en 3 mánuði á síðustu tólf mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar, telst tryggður hlutfallslega í samræmi við lengd starfstíma.

Dæmi um útreikning bótaréttar:

• Launamaður sem hefur starfað í 100% starfi í 12 mánuði hefur áunnið sér 100% bótarétt.
• Launamaður sem hefur starfað í 100% starfi í 6 mánuði hefur áunnið sér 50% bótarétt.
• Launamaður sem hefur starfað í 75% starfi í 8 mánuði hefur áunnið sér 67% bótarétt.
• Launamaður sem hefur starfað í 50% starfi í 10 mánuði hefur áunnið sér 50% bótarétt.

Bótaréttur umsækjanda verður aldrei hærri en sem nemur starfshlutfalli á ávinnslutímabili eða því starfshlutfalli sem hann er tilbúinn að ráða sig í. Hafi launamaður ekki verið í sama starfshlutfalli allt ávinnslutímabilið skal miða við meðalstarfshlutfall hans á þeim tíma.

Nám sem launamaður hefur stundað í a.m.k. sex mánuði á síðustu tólf mánuðum áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur svarar til þrettán vikna vinnuframlags í fullu starfi enda hafi hann sannanlega lokið náminu og starfað í a.m.k. þrjá mánuði á innlendum vinnumarkaði á ávinnslutímabilinu.

• Vottorð frá hlutaðeigandi skóla skal fylgja umsókn um atvinnuleysisbætur þar sem fram kemur að launamaður hafi stundað námið og lokið því.
• Heimild þessi getur einungis komið til hækkunar á tryggingarhlutfalli launamanns einu sinni á hverju bótatímabili.

Heimilt er að taka tillit til starfs sem unnið er með námi við útreikning á atvinnuleysistryggingu launamanns en þá telst námið ekki til vinnuframlags hans.
Atvinnutengd starfsendurhæfing sem launamaður hefur tekið þátt í á þeim tíma sem hann telst óvinnufær svarar til þrettán vikna vinnuframlags í fullu starfi, enda hafi hann sannanlega lokið atvinnutengdri starfsendurhæfingu og starfað í a.m.k. þrjá mánuði á innlendum vinnumarkaði á ávinnslutímabilinu.

• Vottorð frá starfsendurhæfingarsjóði skal fylgja umsókn um atvinnuleysisbætur þar sem fram kemur að launamaður hafi tekið þátt í atvinnutengdri starfsendurhæfingu og lokið henni.
• Heimild þessi getur einungis komið til hækkunar á tryggingarhlutfalli launamanns einu sinni á bótatímabili.

Vinnuframlag sjómanna miðast við fjölda lögskráningardaga. Mánaðarvinna sjómanna telst vera 21,67 lögskráningardagar.

Launamaður skal vera fullra 16 ára þegar ávinnslutímabil hefst.

Hafi launamaður einnig verið sjálfstætt starfandi einstaklingur á síðustu tólf mánuðum áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur skal taka mið af öllum störfum hans við ákvörðun á atvinnuleysistryggingu hans.